اندکی در باب وحدت حوزه و دانشگاه

مصاحبه اخیر حجت الاسلام دکتر پارسانیا به مناسبت روز وحدت و حوزه ودانشگاه ، مرا بر آن داشت که درمورد وحدت حوزه و دانشگاه اندکی قلم بزنم. روز وحدت حوزه و دانشگاه روز شهادت مرد بزرگ انقلاب شهید مفتح است که از منادیان و عاملان این شعار مقدس بودند.

                

حجت الاسلام حمید پارسانیا در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وحدت حوزه دانشگاه گفت: شکل های مختلفی می توان برای  وحدت حوزه و دانشگاه تصور کرد، اما آن شکلی که شکل مطلوب است، در واقع یک نظام آگاهی معرفتی و علمی متلائم و متعامل است.

دکتر عماد افروغ در مقاله ای تحت عنوان پنج رویکرد به وحدت حوزه ودانشگاه اشاره می کنند و در جمع بندی به رویکرد های ذیل اشاره می کند: 

1-وحدت سیاسی و عاطفی 

نویسنده اشاره می کند که این رویکرد به رویکرد امام معروف است و ولی اشاره می کند که امام در اوایل نهضت و انقلاب این رویکرد را داشتند و فهم امام با لایه های عمیقتری نیز ممکن است. 

2-وحدت معرفتی :

به این معنا که حوزه و دانشگاه از روش شناسی واحد برای تولید علم استفاده کنند که نویسنده به شدت این رویکرد را سطحی و نقد می کند. 

3-وحدت ایدئولوژیک: 

به نحوی به هدف و کاربرد یکسان علم برای رسیدن به حقیقت و حل مسائل اجتماعی جامعه اسلامی اشاره می کند. 

4-وحدت ساختاری: 

وحدت سازمانی و اداری به منظور هماهنگی در انجام اموری که بین این دو نهاد مشترک است یا اثرگذاری آنها مشترک است.

5-وحدت مبتنی بر تقسیم کار: 

در این رویکرد یک قسمت از تولید علم را معمولا بخش فرهنگی و ارزشی و کلیات است را به حوزه های علمیه و قسمت عملیاتی، علمی، جزئی تر را به دانشگاه محول می کنند. نظر مختار آقای دکتر افروغ نیز همین رویکرد است. 

به نظر شما رویکردی که آقای پارسانیا در این مصاحبه بیان فرموده اند به کدام رویکرد بالا شبیه است؟

شاید قضاوت سخت یا غیر ممکن باشد. ایشان هماهنگی بسیار ذاتی و وجودی می بینند.به نظر می رسد که ایشان یک افق بسیار بالاتری از وحدت حوزه دانشگاه را بر روی دهه پنجم انقلاب در نظر دارند و بحث ایشان از می توان هماهنگی وجودی این دو نهاد از طریق هماهنگی دستگاه فکری دانست. البته چنین نگاهی ابهام و غیر قابل لمس و مدیریت بودن این نوع وحدت را هم تا حدی به همراه خود خواهد داشت و این شاید مهم ترین چالش ما در مساله وحدت حوزه و دانشگاه است. 

به نظر حقیر هرچند تفکر حول وحدت حوزه و دانشگاه خوب و راهگشاست ولی تا زمانی که بستر و نهاد های لازم و متناسب و کارآمد(چون بعضی ازبسترهای فعلی واقعا کارآمدی نداشته و ندارند) برای ارتباط وحدت آمیز این دونهاد فراهم نشده باشد، این حرف های خوب و عمیق خواهان و تقاضایی ندارد. شاید اگر بستر وحدت ایجاد شود ، رویکرد وحدتی، فراتر از  رویکرد های حاضر به روی ما گشوده شود. شایدی که خیلی دور از واقعیت نیست.