نهاد دانشگاه تاکنون بر سر دانش و هویت خود منازعات و کشمکش های زیادی را دیده است. محور عمده این منازعات و کشمکش ها در آغاز بر این بود که دانشگاه ها برج عاجی1 هستند که برج نشینان آن (دانشگاهیان) خارج از متن جامعه قرار داشته و با نظام های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آن پیوند ندارند. بر این اساس، در چهار - پنج دهه اخیر مشروعیت دانشگاه ها تا حد زیادی زیر سؤال بود و به نوعی با بحران مشروعیت مواجه شده بودند. لذا، سعی نمودند با برقراری ارتباط با صنعت - بازار و جامعه، مشروعیت از دست رفته خود را باز یابند و در پی این منازعات و انتقادات نیز بود که الگوهای مختلفی از دانشگاه ارائه گردید [از جمله این الگوها می توان به الگوی دانشگاه آمریکایی (ارائه خدمات)، الگوی دانشگاه آلمانی (تلفیق آموزش و پژوهش - اهمیت یافتن پژوهش) و ... اشاره نمود].
آنچه که نقطه ثقل این الگوها هست، برجسته شدن و اهمیت یافتن کارکرد پژوهشی دانشگاه ها است. گرچه ریشه تأکید جدی بر کارکرد پژوهش محوری دانشگاه ها را به نظریات ویلهلم وان هومبولت2 و به طوره ویژه در تأسیس دانشگاه هومبولت برلین3 نسبت داده اند، اما این مدل دانشگاهی نیز در اصل بر تلفیق آموزش و پژوهش تأکید داشت و چنین فرض می نمود که آموزش همیشه و از همه طریق با درگیر شدن در پژوهش بهبود می یابد4. اما به نظر می رسد آنچه در عمل در اتفاق افتاده است، تأکید و ارزش دهی بیش از حد بر کارکرد پژوهشی و جهت گیری دانشگاه ها از سیاست ها و برنامه ریزی های آموزشی به پژوهش و ارائه خدمات به خارج از دانشگاه است. طوری که امروزه دانشگاه ها با بحران دیگری بنام زوال کارکرد آموزش روبرو هستند. اگر در سابق توجه صرف دانشگاه به آموزش مورد انتقاد بود، هم اکنون تأکید جدید و افراطی حال بر پژوهش مورد انتقاد است.
بقا و حیات اصلی دانشگاه ها اکنون بیشتر و بیشتر به کارکرد پژوهشی آنها وابسته گشته است. این در حالی است که آموزش یکی از کارکردهای اصلی دانشگاه ها بوده و نمی توان بدیلی برای آن ارائه داد. آنچه که از اصل آموزش در دانشگاه ها یافت می شود، تن نیمه جان و جریان آموزش های بی روح به جای آموزش های آگاهی بخش، پویا و انتقادی است. این دیدگاه نقادانه و مشترک بسیاری از دانشجویان است که در کلاس های درس دانشگاه [واحدهای آموزشی] و در فرایند یادگیری آنها اتقاق خاصی نمی افتد. در خیلی از مواقع از این واحدهای آموزشی نیز [صرف نظر از اینکه خیلی از این واحدها با رشته تخصصی ارتباط ندارند] برای پیشبرد و مدیریت پژوهش ها به جای اصل آموزش استفاده می شود.
