جهانی شدن نهاد علم

واژه جهانی شدن در علوم اجتماعی از اوایل دهه 1990 پدیدار شد و در عصر ما به نحو عجیبی رشد پیدا کرده است. تحول شدید اجتماعی باعث شده است که مفهوم جهانی شدن مانند مفهوم نوگرایی در دهه های قبل به موضوع روز دهه 1990تبدیل گردد.( افضلی ، 1380، ص 22). در میانه ی قرن نوزدهم تعاریف وتعابیر مختلفی از جهانی شدن وجود دارد و حتی عده ای معقتدند که جهانی شدن معنا ندارد و اصولا چنین امری ممکن نیست. لذا با وجود متداول بودن اصطلاح «جهانی شدن» یا «جهان سازی»، هنوز تعریف جامعه و مانعی از آن ارائه نشده است.( شیرودی، تیر 1383، ص 109) جهانی شدن به هرحال یک پدیده ای است با ابعاد مختلف سیاسی، ارتباطی و اقتصادی که دانشمندان علوم اجتماعی غرب به آن بسیار توجه کرده و سعی کرده اند، از آن در راستای آرمان های مدرنیته به کار بگیرند. 

 برای نهاد علم می توان این چهار ارکان را در نظر گرفت و اثرات جهانی شدن را از دریچه ی این چهار مقوله فهمید. این چهار رکن و مقوله عبارت اند از 1-مقوله آموزش 2-مقوله پژوهش 3-مقوله دانشگاه 4- مقوله فرهنگی علمی. بعد از احصاء اثرات جهانی شدن به صورت مختصر راهبردهای مواجهه هوشمندانه با آنها نیز تحت همین ارکان بیان می شود.

                                                       

اثرات جهانی شدن بر آموزش

1-جهانی سازی معیار علم

2-عدم محوریت رشد دانشجو

3-تنظمی برنامه درسی با رویکرد جهانی سازی

4-رواج دوره های کوتاه و سریع آموزشی

5-ظهور پدیده آموزش از راه دور

6-کالایی شدن آموزش

راهبرد های مواجهه با اثرات جهانی شدن آموزش

1-افزایش سرمایه گذاری  براساس نقشه جامع علمی کشور

2-گسترش آموزش تفکر و خلاقیت محور

3-ترویج رویکرد آموزشی مساله محور

4-دوری از خصوصی سازی بدون قاعده

5-آموزش اسلام جهانی و نفی جهانی سازی

6-استفاده از ظرفیتهای جهانی شدن برای تقویت و حفظ آموزش استاد شاگردی 

اثرات جهانی شدن بر پژوهش

1-محوریت ارزش های لایه های پنهان سرمایه داری

2-ایجاد زمینه برای کثرت روشی در تولید علم

3-دسترسی گسترده به اطلاعات، کالایی شدن آن ، کانالیزه کردن پژوهش ها

راهبرد های مواجهه با اثرات جهانی شدن پژوهش

1-شفافیت در ارکان پژوهشی نظام آموزش

2-توسعه پارک های علم و فناوری و مراکز رشد

3-دوری از خصوصی سازی بدون قاعده

4-تقویت رویکرد بین المللی شدن در ساختار علمی کشور

اثرات جهانی شدن برنهاد دانشگاه

1-تهدید استقلال و آزادی

2- هویت نامشخص دانشگاه

3-رقابت و همکاری توأمان

راهبرد های مواجهه با اثرات جهانی شدن نهاد دانشگاه

1-تقویت رویکرد بین المللی شدن در ساختار علمی کشور

2-توسعه هدفمند آموزش عالی

3-ترویج و پیاده سازی تئوری های دانشگاه اسلامی

4-ایجاد بسترهای علمی بومی

اثرات جهانی شدن بر فرهنگی علمی

1-تک صدایی در زبان دانش

 2-تمرکز مرجعیت علمی در دانشگاه

3- به حاشیه رفتن فرهنگ علم آموزی در عین رونق ظاهری

راهبرد های مواجهه با اثرات جهانی شدن بر فرهنگی علمی

1-وحدت حوزه و دانشگاه

2-مبارزه با استحاله فرهنگی مغز ها بجای مبارزه با فرار مغزها